Spis utworów:
CD 1
Dawid Lubowicz
I Kwartet smyczkowy „Atomizacje”
1. I. Interferencja
2. II. Splątanie
3. III. Mikrofalowe promieniowanie tła
4. IV. Ekspansja wszechświata
Krzysztof Lenczowski
„Atlas motyli”
5. Rusałka pawik
6. Latolistek cytrynek
7. Modraszek adonis
8. Paź królowej
CD 2
Mateusz Smoczyński
I Kwartet smyczkowy „Obrazki z Warszawy”
1. I. Początki
2. II. Łzy
3. III. Bitwa
4. IV. Między wojnami
5. V. Powstanie
6. VI. Śmierć
7. VII. Zagłada i odrodzenie
8. Warszawa dziś
Michał Zaborski
”Bolero”
9. Bolero
10. Air
11. Finale
Piotr Taraszkiewicz – realizacja dźwięku, mix i mastering
Michał Wit Kowalski – projekt graficzny
Bartek Barczyk – fotografie
Anna Zając – redakcja
Tomasz Zymer – tłumaczenie
Magdalena Todynek-Jabłońska – management
Atom String Quartet – Universum
Warner Classics 5054197808319 (2024)
Dawid Lubowicz – skrzypce
Mateusz Smoczyński – skrzypce
Michał Zaborski – altówka
Krzysztof Lenczowski – wiolonczela
Nazwa „atom” oznacza, jak wiesz, „niepodzielny”.
Ponieważ atom można dzielić (i to z niemałym efektem), nazwa ta jest anachronizmem. Jest możliwe, że fizycy zgodzą się nadać atomowi nową nazwę, na przykład „nieumiejscowialny”, co bardziej odpowiada rzeczywistości.
Oddajemy w Państwa ręce album UNIVERSUM, na którym znajdują się nasze cztery autorskie kwartety smyczkowe. Każdy z nas przedstawił w swojej kompozycji własną wizję brzmienia zespołu. Są to cztery różne historie, opowiedziane z czterech różnych perspektyw.
W momencie nagrywania tego materiału mieliśmy za sobą trzynaście lat intensywnej współpracy. Mnogość doświadczeń, wspólnych przeżyć, funkcjonowania jako jeden organizm muzyczny ma swoje odzwierciedlenie w każdym z utworów. Nasz styl wykonawczy dojrzewał na przestrzeni ponad dekady, znamy swoje mocne i słabe strony, wiemy o sobie bardzo dużo. Niewątpliwie pisanie utworu z myślą o zespole, który tak dobrze się zna jest wyjątkowym doświadczeniem dla każdego kompozytora.
Należy jednak pamiętać, że każdy z nas jest muzycznym indywidualistą. Mamy różne fascynacje i zainteresowania. Wszyscy mamy swój własny styl grania na instrumencie, używamy różnych technik wykonawczych, co jest szczególnie słyszalne w naszych improwizacjach. Każdy z nas słucha innych wykonawców, nasze ulubione style i gatunki muzyczne też rzadko się pokrywają. Mamy różnorodne upodobania estetyczne, czasem zbieżne z gustem pozostałych członków zespołu, a czasem zupełnie nie.
Łączenie naszych indywidualnych cech w jeden spójny organizm jest wyzwaniem, z którym mierzymy się od początku istnienia naszego zespołu. Tak powstaje nasze uniwersum dźwięków, „nieumiejscowialne” w żadnej innej muzycznej szufladzie, niż tej z napisem Atom String Quartet.
„Atomizacje” - Dawid Lubowicz
Atomizacje to czteroczęściowy kwartet smyczkowy dedykowany zespołowi Atom String Quartet. Kompozycja jest odzwierciedleniem moich myśli i rozważań nad ogromem Wszechświata, jego nieskończonością i trwaniem. Mimo, że naszemu życiu stale towarzyszą jakieś wydarzenia, sytuacje, mające swój początek i koniec, dla Wszechświata nie ma to żadnego znaczenia. On trwa i rozrasta się. Nie mamy na to wpływu. Możemy tylko obserwować i badać takie zjawiska jak: interferencja, stan splątany, mikrofalowe promieniowanie tła, ekspansja wszechświata. Są to również nazwy poszczególnych części kwartetu. Pomimo czysto naukowego znaczenia tych terminów w moim odczuciu nazwy te nasuwają wiele innych, indywidualnych skojarzeń.
W utworze, poza oczywistym i charakterystycznym dla Atomu stosowaniem różnego rodzaju technik wykonawczych, niekiedy dalece niekonwencjonalnych, można znaleźć także tradycyjne podejście i traktowanie kwartetu w sposób bardzo klasyczny. W muzyce silnie dominują elementy repetytywności i stylu minimal, ostatnio coraz częściej eksplorowane w twórczości zespołu, jednak nie brakuje również lirycznych
melodii i rozbudowanych fraz, niosących ze sobą ciężar emocjonalny.
„Atlas Motyli” - Krzysztof Lenczowski
Inspiracją dla powstania cyklu była dziecięca książeczka z motylami należąca do mojej córki. Pierwszym motylem, który skomponowałem był „Paź królowej”. Poetyka tej nazwy nieustannie mnie zachwyca i zachęca do roztkliwiania się nad urodą języka polskiego niemal za każdym razem, kiedy wykonujemy ten utwór. Nie w każdym języku ten konkretny motyl nazywa się równie pięknie, z reguły w językach obcych dominują bardziej techniczne, zwyczajne nazwy. Lubię myśleć o poszczególnych częściach tego cyklu również, jak o rodzaju artystycznego ukłonu w kierunku ludzi, którzy tak pięknie nazwali te stworzenia po polsku.
„Atlas motyli” to cykl utworów na kwartet smyczkowy. Głównymi elementami łączącymi poszczególne „motyle” w jedną spójną całość są dwa fundamentalne założenia kompozytorskie. Pierwsze z nich polega na wykorzystaniu motoryki jako podstawowego środka wyrazu. W efekcie wszystkie cztery części są do siebie podobne, nie kontrastują
ze sobą, każda jest żwawa i witalna. Drugie założenie zakłada zestawienie ze sobą klasycznej harmonii dur-moll ze strukturami powstałymi z użyciem skal
symetrycznych, głównie całotonowej i chromatycznej. Na styku tych dwóch porządków harmonicznych powstaje charakterystyczne dla całego cyklu brzmienie. „Atlas motyli” nie jest zamknięty, niewykluczone, że powstaną kolejne utwory na kwartet smyczkowy, które spełnią wyżej opisane założenia.
„Obrazki z Warszawy” - Mateusz Smoczyński
Obrazki z Warszawy to ośmioczęściowy kwartet smyczkowy, który ukazuje w muzyce niezwykłą historię Warszawy. Każda część skomponowana jest w taki sposób, aby oddać unikalne wydarzenia i emocje, które towarzyszyły miastu na przestrzeni wieków. Bardzo łagodne i delikatne rozpoczęcie części I – „Foundation” (Początki) – symbolizuje narodziny miasta i jego pierwotną urodę. Stopniowo jednak narasta niepokój, odzwierciedlający trudności, z jakimi Warszawa musiała się mierzyć. „Tears” (Łzy) – to część pełna smutku i żaru. Muzyka wyraża głęboki ból, jaki towarzyszył okresom rozbiorów Polski i utraty niepodległości. „Battle” (Bitwa) – rozpoczyna się potężnym wejściem, to historia Bitwy Warszawskiej. Armię Czerwoną symbolizują liczne nawiązania do rosyjskich kompozytorów. Część kończy się stałym dźwiękiem A w wiolonczeli – to spokój po burzy. „In Between” (Między wojnami) to groteskowe piękno, które odzwierciedla burzliwe lata międzywojenne, pełne sprzeczności i trudnych wyborów. „Uprising” (Powstanie) to bardzo szorstka część, która opowiada o Powstaniu Warszawskim i determinacji mieszkańców miasta w przeciwstawieniu się okupantom. Dźwięki bomb i bombowców przewijają się przez całą część. „Death” (Śmierć) – to opis niesamowitej straty, jaką poniosło miasto w powstaniu, wielki smutek i żal. Ostatni akord symbolizuje jednak pewną nadzieję. „Crush” (Zagłada i odrodzenie) jest opowieścią o odrodzeniu, ale przede wszystkim o trudnych relacjach między narodami. Piękno i pasja przeplata się w niej z goryczą. Część końcowa „Present” (Warszawa dziś) opowiada o latach po 1989 roku do teraźniejszości: radość i wolność.
„Bolero” - Michał Zaborski
Punktem wyjściowym do napisania kwartetu było słynne „Bolero” Ravela. Zastosowałem tu nawiązania do melodyczno-rytmicznej struktury Bolera, które wraz z trwaniem utworu przybiera nieco bardziej mroczny i dysonansowy charakter względem oryginału. Druga część: „Air” przynosi odprężenie i odpoczynek od jednostajnej motoryki pierwszej części. Dominująca tu liryczna kantylena, pełniącą rolę swoistego krótkiego zawieszenia, przechodzi w dynamiczne i pełne nieoczekiwanych zwrotów
„Finale”. W swym charakterze część ta jest bliska duchowi free-jazzowego grania, a swobodna i momentami kolektywna improwizacja jest tu bardzo ważnym czynnikiem formotwórczym.
Recenzje
Pięciogwiazdkowa recenzja płyty Seifert na portalu All About Jazz!
Witalne i śmiałe aranżacje Atom String Quartet opatrzone są muzyczną pieczęcią osobowości Seiferta, jednocześnie mówiąc coś nowego. Wierzę, że natchniony i inspirujący album Seifert zwiększy uwagę do kompozycji Zbigniewa Seiferta, jednocześnie podkreślając atuty Atom String Quartet, jako jednego z najważniejszych kwartetów smyczkowych współczesnej muzyki, niezależnie od gatunku.