12 marca 2022 roku w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego odbędzie się koncert Mateusza Smoczyńskiego i Polskiej Orkiestry Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa. Wykonane zostaną dwie kompozycje Mateusza Smoczyńskiego: Koncert skrzypcowy „Adam’s Apple” oraz – premierowo – Koncert podwójny na skrzypce, saksofon tenorowy i orkiestrę „2PiX”.
Mateusz Smoczyński jest skrzypkiem, który w swojej grze łączy ze sobą wiele różnych gatunków. Odebrał klasyczne wykształcenie, w dzieciństwie grał w kapeli ludowej, a niemal od zawsze pasjonował się muzyką jazzową. W jego twórczości słychać wpływy Johna Coltrane’a, Zbigniewa Seiferta, Turtle Island Quartet, lecz także echa muzyki Karola Szymanowskiego, György Ligetiego, czy Niccolo Paganiniego i Eugene’a Ysaye’a. Pisząc pierwszy koncert skrzypcowy „Adam’s Apple” Mateusz Smoczyński inspirował się także muzyką amerykańskiego „maksymalnego minimalisty” Johna Adamsa (do którego nawiązuje w samej nazwie utworu).
Drugi koncert Mateusza Smoczyńskiego na skrzypce i saksofon z towarzyszeniem orkiestry symfonicznej pod tytułem „2PiX” (czytaj: Twin Peaks) jest kontynuacją kierunku wyznaczonego przez kompozytora w pierwszym koncercie „Adam’s Apple”. Muzyka poważna przenika się w nowym utworze z bluegrassem, jazzem i muzyką rozrywkową. Orkiestra potraktowana jest stricte klasycznie, natomiast partie solowe bogato czerpią ze wszystkich środków wykorzystywanych w jazzie, w tym z improwizacji oraz specyficznych technik gry skrzypcowej rozwijanych przez Smoczyńskiego. Partię saksofonu artysta zadedykował i napisał z myślą o wykonaniu przez wybitnego polskiego jazzmana Piotra Barona, z którym też konsultował wszelkie aspekty charakterystyczne dla tego instrumentu na wszystkich etapach powstawania utworu.
W warstwie inspiracji pozamuzycznych oraz tytule utworu Mateusz Smoczyński nawiązuje do swojego ulubionego reżysera – Davida Lyncha – i jego legendarnego serialu „Miasteczko Twin Peaks”. W trakcie trwania pandemii Smoczyński po kilkunastu latach znalazł czas, by obejrzeć najnowszy sezon i ponownie zobaczyć wszystkie stare odcinki tego serialu. W warstwie muzycznej swojego nowego koncertu nie nawiązuje jednak bezpośrednio do ścieżki dźwiękowej Angelo Badalamentiego towarzyszącej kultowemu serialowi, ale został zainspirowany jego treścią. „Miasteczko Twin Peaks” jest pełne symboliki, akcentuje zwłaszcza manichejski dualizm dobra i zła – na gruncie muzycznym oddaje to wykorzystane dwóch kontrastujących ze sobą barwowo instrumentów – świetlistych skrzypiec (reprezentujących szlachetność, eufoniczność) i mrocznego saksofonu tenorowego (niepokój, groza). Początek koncertu jest zaproszeniem do wejścia w ten nieco senny i surrealistyczny, z pozoru harmonijny świat. Z czasem jednak muzyka nabiera coraz mroczniejszego charakteru – dotychczasowa sielanka zmienia się w koszmar. Druga część koncertu to opowieść o Laurze Palmer – symbolizuje ją emocjonalny, romantyczny, a zarazem niepokojący melodia miłosna grany na skrzypcach; końcowe motywy to przejmujący muzyczny obraz zabójstwa głównej bohaterki. Ostatnia, pełna energii i niespodziewanych zwrotów część zawiera fugę jako symbol wielowątkowości i skomplikowania serialu, gdzie pełna niepokojów i kontrastów, retrospekcji i aluzji muzyka koresponduje z nadrealistycznym światem wykreowanym w fascynującej wyobraźni Lyncha.
Wykonawcy
Mateusz Smoczyński | skrzypce
Piotr Baron | saksofon tenorowy
Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa
Marek Wroniszewski | dyrygent
Program
Mateusz Smoczyński
Koncert skrzypcowy „Adam’s Apple”
Koncert podwójny na skrzypce i saksofon tenorowy „2PiX” PRAWYKONANIE
Bilety: eBilet oraz w kasie Studia Koncertowego Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego.
